Santa María do Castro

A consellaría de Cultura vén de publicar e pendurar na rede unha, penso que interesante e ben lograda, Guía de Castros de Galiza e Noroeste de Portugal . Tal e como afirman no limiar de presentación: "Por primeira vez pódense encontrar nunha única publicación castros a ambas as beiras da actual liña divisoria entre Galiza e Portugal. Nese senso supón un avance importante sobre outras publicacións precedentes por facer explícita de maneira conxunta a realidade cultural que, hai hoxe máis de 2000 anos, estaba presente nos nosos territorios." Demostrando este símbolo da cultura material o que xa sabiamos: que a Nación histórica, a vella Gallaecia remata onde remata tamén a cultura dos castros, polo sur no Douro e polo leste en territorio Asturiano, Leonés e Zamorano. Busquei nesa guía os castros da provincia de Lugo e atopei na páxina 27 o Castro de Santa María do Castro. Este castro non foi coñecido na súa etapa contemporánea até finais dos oitenta. Antes era só a parroquia do Castro (Santa María), do concello de Cervantes, coa súa Igrexa e o seu cemiterio. No ano 1966, xusto cando fixen unha longa viaxe dende a caribeña Caracas para ser bautizado nesta parroquia - alguén me trouxo pois eu non podía daquela facer viaxes tan longas-, comezou a contruísrse o novo cemiterio, con nichos de 3 andares. Daquela aínda nin rastro do Castro, agochado debaixo da terra. Lembro especialmente o 1974, camiñando dende a aldea, Bustelo, deica a Igrexa da man da miña a avoa, que levaba nos beizos o título deste blog. Porque ela non tragaba, senón que invaba despois de se quedar sen dentamia. Lembro tamén como aparecera o Castro, como xa dixen aló polos finais dos oitenta. Foi co gallo de facer una nova pista de entrada. Nunha presada de terra erguida apareceran as "casiñas". Mesmo como mo contara meu pai semellaba que estaban a falar de vivendas de ananiños. Agora sabemos que dende o mesmo século I, se cadra antes, houbo este asentamento. Sabemos que é cemiterio dende o XIV. E que dende ese máxico 1966 é un cemiterio de novos "departamentos" uns por riba dos outros. Moito do por min máis querido está soterrado neste máxico espazo que é para min o lugar máis sagrado da terra. Porque para a cultura celta -e castrexa- a terra é sagrada porque nela están soterrados os devanceiros. E, despois de todo, aínda latexa en nós o espírito celta, molde do que somos.