decembro 24, 2009

Joaquim Pinto da Silva, galego-portugués



Velaí o nome deste portugués-galego ou galego-portugués avanzado ao pensamento corrente sobre a verdadeira dimensión histórica da cuestión galaico-portuguesa. Tal e como Joaquim encabeza no seu artigo: "Portugal e Galiza, do interdito ao crucial - um texto incómodo (a Norte e Sul do Minho) de cultura, de política -". A incomodidade dun texto nos contextos culturais e, sobre todo, nos políticos soe ser proporcional ás interpelacións que xorden do mesmo, ben en forma de pregunta, ben de verdade silenciada. Destes dous tipos hai moito na cuestión galego-portuguesa.

decembro 16, 2009

Cidadáns sen estado

Os estados teñen a obriga, ou deberían tela, de defender os dereitos dos seus cidadáns e en calquera caso, se eses dereitos non están aínda recoñecidos nas cartas constitucionais ou na orde xurídico-política, deberían pular para que o estean; é dicir, actuar na dirección de ampliar eses dereitos. Mais acontece a miúdo todo o contrario. Dous exemplos que apareceron estes días nos xornais, o primeiro de eles moi mediático, o segundo non tanto, aínda que ben importante.


Aminatou Haidar. Unha activista que loita polo recoñecemento dos dereitos do seu pobo, o saharauí, dende hai máis de vinte anos. Aminatou leva arestora preto de trinta días en folga de fame para denunciar o súa situación de apátrida: as autoridades do estado Marroquí non a deixan regresar a El Aaiún, onde reside coa súa familia. Segundo lemos na prensa a Aminatu ocorréuselle escribir nos impresos da Aduana e de inmigración o nome do seu país, República Árabe Saharauí Democrática, en troques do nome do estado que lle concede a cidadanía: Marrocos. Tal é o delito que este último lle retira o pasaporte e a obriga a pedirlle desculpas ao Rei Mohamed VI para que lle sexa tramitada a documentación que lle permitiría regresar ao seu lugar de nacemento. Velaí como o estado antepón os seus intereses aos dereitos dunha súa cidadá que simplemente desexa volver ao territorio onde naceu. Atenta Aminatou contra o estado por querer chamarlle ao seu país polo seu nome.

O goberno Francés rexeita crear unha lei de linguas. O ministro francés de Identidade Nacional ( ¿Alguén cre que non existen os nacionalismos de estado ? ) confirmou estes días que o goberno do cal forma parte rexeitará finalmente botar adiante unha lei que promova os dereitos dos cidadáns que falan bretón, éuscaro, corso ou catalán, argumentando que isto chocaría contra os “principios de indivisibilidade da República”. Non nos trabuquemos, tanto no miolo de Europa como en África hai cidadáns sen estado porque este, lonxe de protexer os seus dereitos e ter vontade de ampliarllos, pula por llelos esmagar.

decembro 02, 2009

La dignitat de Catalunya


Velaí encabezando esta entrega o título do editorial conxunto que publicaron o pasado 26 de novembro unha boa présa de xornais de Catalunya: Avui, Diari de Girona, Diari de Sabadell, Diari de Tarragona, Diari de Terrassa, El 9 Nou, El Periódico de Catalunya, La Vanguardia, Regio 7, Segre, El Punt. Un editorial onde as correspondentes direccións destes medios da prensa escrita se poñen de acordo para expresaren a súa inquedanza diante do posible inminente fallo do Tribunal Constitucional (TC) sobre o novo “Estatut  de Catalunya”, salientando, tal e como din no mesmo editorial, que este se está a producir despois “... de case tres anos de lenta deliberación e continuas tácticas que feriron a cohesión e erosionaron o seu prestixio”. A sensación do Pobo Catalán é, como ben  se pode entender, de fartura. No seu día, hai tres anos, os cataláns referendaran un Estatuto que anteriormente xa fora retallado nunha xogada de Zapatero, previo pacto con CiU –que sempre vendeu ao país polo seu prato de lentellas-, para facer que pasase polas Cortes Españolas sen o desgusto do PSOE máis rancio. Esa versión light foi a aprobada en Cortes e a que volveu de novo a Catalunya para ser referendada, aínda que contando cun apoio menor por mor da petición de voto en contra de ERC, o cal influira non só no voto contrario senón tamén na abstención.  Agora, disque outra institución do Estado (o TC) o pode recortar aínda máis: o fallo deste tribunal podería deixar o Estatuto catalán moi mermado nos avances esenciais respecto do punto de partida: o anterior estatuto de 1979. De se dar este caso: ¿qué outra vía de avance lle quedaría ao Pobo Catalán ? Hai uns meses escribira neste espazo sobre o nada desprezable medre do independentismo en Catalunya: segundo algúns estudos sociolóxicos case o 20% da poboación se amosa favorable á fundación dun estado propio. Son xa máis de 100 os municipios cataláns que farán consulta sobre a independencia para o vindeiro 13 de decembro. Todo apunta a que hai unha fenda entre Catalunya e o Estado que se abre cada vez máis porque a primeira demanda a dignidade que o segundo é incapaz de fornecerlle.